Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü

Yetkilendirilmiş Yükümlü ve İzinli Gönderici Nedir?

Ülkemizde; üretmeye, istihdam sağlamaya, ihracat yapmaya, döviz getirmeye çalışanlar ve ülkemizin kalkınmasında en önemli rolü oynayan herkes için Türkiye’nin sanayicisi üreticisi ihracatçısı için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sınırları kaldırıyor. Bu düzenleme ile ticarette yeni bir dönem başlıyor. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü, Başta Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere dünyada 46 ülkede geçerli olan ve üreticiye, ihracatçıya imtiyazlanmış bir konum sağlayan bir statüdür. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün esas hedefi; uluslararası ticaret zincirinde güvenliğin sağlanmasıdır. Statü bu amaçla gümrük yükümlülüklerini yerine getiren, mali yeterliliğe ve güvenlik standartlarına (ISO 27001 vb)sahip firmalara veriliyor. Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsüne sahip üretici ve ihracatçı firmaların ilk avantajı yerinde gümrükleme, bu uygulama ile eşyanın ihracata yönelik gümrük işlemleri firmanın kendi tesislerinde kolaylıkla yapılıyor. İhracat ürünü, ihracat gümrük idaresine getirilmeden doğrudan çıkış gümrük ihalesine sevk ediliyor. Böylece izin sahibi firmanın gümrüğe gelmesine ve gümrükte beklemesine gerek kalmıyor. Kendi tesisinde güvenle işlemlerini gerçekleştiren firma, hem zamandan hem de operasyon maliyetlerinden tasarruf ediyor.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün sağladığı diğer avantaj birisi ise İzinli Gönderici;

İzinli Göndericide ise; firma gümrük işlemlerini kendi tesislerinde kolayca yapıyor. Aracı herhangi bir gümrüğe gitmeden doğrudan çıkış gümrük idaresine sevk ediyor. İzinli gönderici teminatıyla, büyük bir taşıma ağına sahip olmayan ihracatçılar, KOBİ’ler hızlı, kolay ve güvenli ticaret yapabiliyorlar.

Kimler Yetkilendirilmiş Yükümlü Olabilir?


Serbest Bölgeler dâhil Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik, en az üç yıldır faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşları yetkilendirilmiş yükümlü olabilir. Üç yıldan az süredir faaliyette bulunan kişilerin durumu ise Bakanlıkça ayrıca değerlendirilir.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsünün Kuruluşlara Sağladığı Faydalar


Yetkilendirilmiş Yükümlü Belgesi (Yerinde Gümrükleme) ile almış olan ve onaylanmış firmaların mallarıyla ilgili gümrük işlemlerini, bu işlemleri firmaların gümrük idaresi yerine, kendi tesislerinde gerçekleştirmesidir.

Bu hakka yalnızca “Yetkilendirilmiş Yükümlü” belgesine sahip ve uygulamaya ilişkin ilgili ek koşul veya koşulları sağlayan kuruluşlar faydalanabilmektedir.
İhracatta, yerinde gümrükleme ile beraber eşyanın ihraç işlemlerini taşıyıcı firmanın kendi lokasyonunda (tesislerinde) basite indirgenmiş yöntem ve kurallar çerçevesinde yapılmasıyla, eşyanın ihracat gümrük müdürlüğüne getirilmeden doğrudan çıkış gümrük idaresine sevk edilmesi sağlanmaktadır.
Bu maddeleri daha da çoğaltırsak; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın web sitesinde belirttiği şekilde;

Yetkilendirilmiş Yükümlü Statüsü Sahiplerine Doğrudan ve Dolaylı Faydaları


  • Gümrük idaresiyle daha iyi ilişkiler ve işbirliği artışı.
  • Piyasada güvenilir kişi olarak tanınma ve daha çok tercih edilme.
  • İş ilişkileri içinde olunan kişileri daha iyi tanıyabilme.
  • Sevkiyatlardaki gecikmelerde azalma.
  • Daha ileri düzeyde planlama.
  • Daha fazla müşteri sadakati.
  • Emniyet ve güvenlik açıklarından kaynaklı vakalarda azalış.
  • Hırsızlık vakalarında ve kayıplarda azalma.
  • Mala zarar veriliş vakalarında azalış.
  • Çalışanları daha iyi tanıyabilme.
  • Tedarik zinciri ortakları arasında güvenilirlik ve iletişim artışı.
  • Tedarik masraflarının azalması ve tedarikçilerle işbirliğinin artması.
  • Sigorta masraflarının azalması.

Yetkilendirilmiş Yükümlü Olmayan Kişilere ve Gümrük İdaresine Faydaları


  • Gümrük idaresinin iş yükünün hafifletilmesi.
  • Gümrük idaresi tarafından riskli sevkiyatlara daha çok odaklanabilmesi ve kaçakçılık faaliyetleriyle daha etkin mücadele edilebilmesi.
  • Gümrüklerdeki yığılmanın önlenmesi.
  • Gümrüklerdeki eşya hareketlerinin ve araç sevkiyatlarının hızlandırılması.

Uygulamanın Makro-Ekonomik Faydaları


  • Yasal ticaretin kolaylaştırılması ve yasadışı ticaretle mücadelede etkinliğin arttırılması.
  • Ülkenin uluslararası rekabet gücünün artması.
  • Ülkenin yabancı yatırımlar için daha cazip hale gelmesi.
  • Dış ticaretin hızlı ve kolay yapıldığı bir ülke olarak tanınma.
  • Uluslararası piyasalarda ticaret ortağı olarak daha çok tercih edilme.
  • Uluslararası ticaretteki emniyet ve güvenlik açıklarının azaltılması yoluyla güvenli ticaretin teşvik edilmesi.
  • İşlemlerin daha az maliyetli ve daha hızlı gerçekleştirilmesi yoluyla ihracatın desteklenmesi.
  • Uluslararası standartlarda daha etkin ve verimli çalışan, daha yüksek rekabet gücüne ve daha iyi iç kontrol süreçlerine sahip firma sayısında artış sağlanması.

Uygulamanın Uluslararası Faydaları


  • Maliyet azalışından ve süre kazanımından kaynaklı rekabet gücü artışı.
  • Yurtdışı alıcılarına eşyayı zamanında teslim edebilme.
  • Uluslararası pazarlarda tedarikçi olarak daha çok tercih edilme.
  • Uluslararası piyasalarda güvenilir olarak tanınma.
  • Yabancı yatırımcılar tarafından iş ortaklığında tercih edilme .
  • Karşılıklı tanıma anlaşması yapılan ülkelerde yetkilendirilmiş yükümlü olarak kabul edilme ve o ülkede yetkilendirilmiş yükümlüler için sağlanan ayrıcalıklardan mütekabiliyet esasına dayanılarak faydalanabilme.